marksist coğrafya ne demek?

Marksist coğrafya, coğrafi olguları ve mekansal süreçleri Marksist felsefe ve teorik çerçeveyle inceleyen bir yaklaşımdır. Temel olarak, kapitalist üretim biçiminin mekansal eşitsizlikleri, sömürüyü ve çevresel tahribatı nasıl yeniden ürettiğini anlamaya odaklanır.

Temel İlkeler ve Kavramlar:

• Tarihsel Materyalizm: Coğrafi değişimlerin ve mekansal yapıların, üretim biçimlerindeki değişimlerle yakından ilişkili olduğunu savunur. Mekanın, toplumsal ilişkilerin bir ürünü olduğunu ve bu ilişkileri etkilediğini vurgular. (Tarihsel Materyalizm)
• Sınıf Mücadelesi: Mekansal eşitsizliklerin, farklı sınıflar arasındaki güç ilişkilerinden kaynaklandığını ve coğrafi süreçlerin sınıf mücadelesinin bir arenası olduğunu ileri sürer. (Sınıf Mücadelesi)
• Sermaye Birikimi: Kapitalist sistemin, kar elde etme ve sermaye birikimi amacıyla mekanı nasıl dönüştürdüğünü ve bunun sonucunda ortaya çıkan mekansal eşitsizlikleri analiz eder. Örneğin, kentleşme süreçleri, sanayi bölgelerinin oluşumu ve çevresel bozulma gibi konular bu perspektifle incelenir. (Sermaye Birikimi)
• Mekansal Eşitsizlik: Gelir dağılımındaki adaletsizlikler, hizmetlere erişimdeki farklılıklar, çevresel risklerin dağılımı gibi mekansal eşitsizliklerin kapitalist sistemin doğal bir sonucu olduğunu savunur. (Mekansal Eşitsizlik)
• Sömürü: Kapitalist üretim ilişkilerinin, işçilerin emek gücünün sömürülmesi yoluyla kar elde etmeye dayandığını ve bu sömürünün mekansal boyutlarının olduğunu vurgular. Örneğin, işçi sınıfının yaşadığı bölgelerdeki koşullar, çalışma şartları ve ulaşım imkanları gibi konular bu bağlamda ele alınır. (Sömürü)
• Devletin Rolü: Devletin, kapitalist sistemin yeniden üretilmesinde ve mekansal eşitsizliklerin sürdürülmesinde önemli bir rol oynadığını savunur. Devlet politikaları, planlama kararları ve altyapı yatırımları gibi konular bu perspektifle incelenir. (Devlet)
• Emek: Coğrafi süreçleri analiz ederken emeğin rolünü ve önemini vurgular. Emek gücünün mekansal hareketliliği, işgücü piyasalarının coğrafi dağılımı ve emek örgütlenmesinin mekansal boyutları gibi konular bu bağlamda ele alınır. (Emek)
• Çevre: Kapitalist üretim biçiminin çevresel tahribata yol açtığını ve çevresel sorunların mekansal eşitsizlikleri derinleştirdiğini savunur. Çevresel adaletsizlik, doğal kaynakların sömürülmesi ve iklim değişikliğinin mekansal etkileri gibi konular bu perspektifle incelenir. (Çevre)

Marksist coğrafya, eleştirel bir yaklaşımla mekanı ve toplumu anlamaya çalışır ve mekansal adaletin sağlanması için mücadele etmeyi amaçlar.